Kategorie
Stałe Wystawy

Kolekcja dzieł Józefa Chełmońskiego

Józef Chełmoński był jednym z największych twórców polskiego realizmu, urodzony w 1849 rozpoczął swoją edukację artystyczną w klasie rysunku prof. Gersona w roku 1867. Zapewne dzięki protekcji Gersona, który uważa Chełmońskiego za jednego z najzdolniejszych uczniów, poczynając od 1869 uczestniczy w wystawach warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a od 1871 Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.
Pod koniec 1871 wyjeżdża do Monachium, gdzie od następnego roku staje się studentem monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tam nawiązuje bliskie kontakty z polską kolonią, zaprzyjaźnia się ze Stanisławem Witkiewiczem i Adamem Chmielowskim. W 1874 zostaje członkiem zwyczajnym Munchner Kunstverein. Tego samego roku opuszcza Monachium, wraca do kraju, gdzie wspólnie z Antonim Piotrowskim, potem także z Witkiewiczem i Chmielowskim wynajmuje pracownię mieszczącą się w Hotelu Europejskim. Pracownia ta przez historyków sztuki jest często określana mianem „kuźni polskiego realizmu”. W niej powstałe i prezentowane obrazy Chełmońskiego w Towarzystwie Sztuk Pięknych Zachęta spotykają się z negatywną oceną warszawskiej krytyki, nikt też nie jest zainteresowany zakupem jego prac. Skrajne ubóstwo oraz prymitywne warunki egzystencji skłaniają go do wyjazdu do Paryża w roku 1875. Tam Chełmoński odnosi duży sukces, staje się sławny, poprawia się znacznie jego sytuacja materialna. W roku 1878 żeni się z Marią Szymanowską, przebywa w Paryżu aż do roku 1887, kiedy to wraca na stałe do Polski. Józef Chełmoński ostatnie 25 lat życia, po powrocie z Paryża, spędził w Kuklówce niedaleko Radziejowic. Kupił tam dworek i prowadził gospodarstwo rolne. Przyjaźnił się z rodziną Krasińskich, był częstym gościem w radziejowickim Pałacu.
„Józef Chełmoński był mistykiem w sztuce, którą żywiołowo odczuwał wszelkimi instynktami swego bogatego zrozumienia i spostrzegawczości. Naturę kochał, wypatrywał ją i chwytał na gorącym uczynku, spijając tajemnice jej czaru, jak rosę niebieską, wdychał pełną piersią jej boskie zapachy, wchłaniał w duszę jej kształty barwy, jej ciszę lub niepokój. Zdarzyło mi się podpatrzeć go kilkakrotnie, jak otulony w burkę siadywał w borze czy na łąkach lub polanach i robił szkice. Nadawała się do tego malownicza i dzika knieja radziejowicka, część słynnej ongi królewskiej jaktorowskiej puszczy”.

Tymi barwnymi słowy wspominał Józefa Chełmońskiego radziejowicki sąsiad i przyjaciel Edward Krasiński, w swej książce: O Radziejowicach i ich gościach niektórych. Czujemy się depozytariuszami pamięci o Józefie Chełmońskim. Od 2012 roku w Pałacu w Radziejowicach można zobaczyć największą wystawę dzieł Józefa Chełmońskiego.Jest to równocześnie największa stała wystawa monograficzna w Polsce. Udało nam się pozyskać dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego oraz od prywatnych kolekcjonerów. Część prac nigdy wcześniej nie była pokazywana publicznie. W kolekcji znajdują się dzieła malarskie oraz prywatne pamiątki i zdjęcia Józefa Chełmońskiego. Zbiory Pałacu są sukcesywnie powiększane.